O alcalde de Santiago, Xosé Sánchez Bugallo anunciou en rolda de prensa que xa está convocado o pleno do 17 de marzo, que se celebrará ás 13:00 h; no que se vincula a aprobación dos presupostos a unha moción de confianza. “Eu confío en que este segundo pleno se produza a viabilización do orzamento.” Xa o dixera no pleno: “non podemos parar as contas porque a cidade necesítaas. Hai servizos que están pendentes disto e están parados. Temos que pensar na cidadanía, á que servimos”. 

Sánchez Bugallo antes de comezar o pleno.

Un presuposto que hoxe non saiu adiante, a pesares de, segundo explicou no pleno a concelleira de Economía, Marta Abal, ser un bo orzamento “equilibrado, que se centra nas persoas, na atención social”, á que se destinan máis de 9,5 millóns de euros; e que “non descoida a educación”, cunha partida orzamentaria de case 5,9 millóns de euros. Un orzamento que o portavoz do Grupo Socialista, Sindo Guinarte, cualificou de “realista e sostible, pensado para as persoas e para o futuro da cidade”. 

Unha análise na que coincidiu o alcalde. Na súa intervención plenaria na que respondeu aos grupos da oposición, sinalou que os votos en contra dos orzamentos van en contra dos servizos e proxectos contemplados:  “van en contra do Servizo de Axuda no Fogar, que incrementa notablemente a dotación orzamentaria, “en contra das persoas que están en lista de espera; en contra das condicións laborais das traballadoras, cuestións que a oposición levou reiteradamente a pleno. E tamén en contra do servizo de comedores e madrugadores, do acondicionamento e peche do vertedorio de Aríns para convertilo nun parque público”, ou da construción da nova EDAR. 

Sobre o proceso de negociación, falou dunha actitude de “enredo” por parte de Compostela Aberta e aclarou que “houbo razóns serias e sólidas que obrigaron a presentar máis tarde os orzamentos”. Preguntoulle aos grupos da oposición en que concello había seis semanas para negociar, despois de que se lle presentase o anteproxecto de presupostos, o 29 de xaneiro. Seis semanas que repasou Sindo Guinarte, citando datas e recordando a documentación e as respostas ás dúbidas que se lle facilitaron ao resto de grupos. Fixo un  relato temporal de como o grupo de goberno contactou e mantivo reunións coa oposición, e desmentiu a afirmación de que non se abriu un proceso negociador, ou que non houbo vontade de negociar. 

Marta Abal e Sindo Guinarte xusto antes de comezar o pleno.

Sindo Guinarte realizou un exercicio de memoria, para lembrar as circunstancias nas que se elaborou o orzamento. Recordou que en anteriores lexisltaturas, CA e PP presentaron tres orzamentos no ano “en datas máis avanzadas das que estamos”. Lembrou que levamos un ano de pandemia, “cun estado de alarma incluido, cunha incertidume sobre o escenario fiscal e financieiro que íamos atopar. Por unha parte non podíamos coñecer aínda os ingresos municipais, por outra banda estabamos á espera dunha norma que finalmente non se produciu sobre a supsensión das regras fiscais e sobre a posible destino dos remanentes do exercicio anterior. Nesa situación, plantéxase por algúns dos grupos que xa no mes de agosto, sentarse a falar do orzamento. Orzamento que, saben perfectamente, é unha previsión de ingresos e gastos. Non sei que previsión podíamos ter enriba da mesa en agosto, para empezar a falar dos orzamentos de 2021. Podíase empezar a falar moito antes, pero, con que rigor? Con ningún rigor. Tivemos que esperar a ter datos certos para elaborar un orzamento e para decidir ata onde chegaba o endebedamento necesario para abordar obras imprescindibles que plantexamos con arreglo a varios criterios. 

Rematar obras en execución, executar as que afectan á seguridade pública como os muros; as que afectan ás dependencias municipais; as obras que ten que ver coa saubridade pública ou compromisos con outras administracións, como a EDAR, ou o sele do vertedoiro de Aríns”, explicou. 

Igual que a concelleira Marta Abal, Guinarte explicou que hai pouco marxe para tocar o gastos corrente. “Nos recursos propios que se poden adicar ao orzamento, máis ala do gasto corrente, a marxe que temos é do 0,48%, uns 600.000 euros. Non é razoable incrementar o gasto corrente. As peticións que van con cargo a remanente poden atenderse, pero non se poden incorporar ao orzamento”, recordou. “Despois do orzamento do ano 2021 ven o do 2022 e é previsible unha caída dos ingresos procedentes do Estado, e polo tanto hai que facer unha previsión prudente e sostible, a medio prazo”. 

A concelleira de Economía, Facenda, Persoal e Modernización da Administración Local, confirmou este punto, e respondeu a outras cuestións da oposición. No tema das axudas, sinalou que nos “gustaría atender a sectores especialmente afectados pola covid-19”, e recordou que “o ano pasado mobilizamos importante recursos desde o concello. Probablemente a Xunta de Galicia poderá exercer as súas competencias propias e actuar como ten que facer, sen esperar a que sexan os concellos que asumindo competencias impropias teñan que botar man destes sectores”, engadiu. 

Marta Abal amosouse favorable a unha revisión da política fiscal. “Estamos dacordo, para ir a unha maior equidade fiscal. Traballar a información, ter ben os datos, e a partir de aí tomar medidas”, subliñou. Sobre o pacto de orzamentos con Compostela Aberta foi clara: “si que demos cumprimento ao pacto”, ainda que recoñecer que “basicamente as actuacións que estaban financiadas con ingresos procedentes das vendas de parcelas non se puideron exectuar poque pola situación de pandemia non se puideron vender”. 

O último en intervir no pleno, antes da votación, foi o alcalde. Sánchez Bugallo insistiu na defensa duns orzamentos “equilibrados en ingresos e gastos”. Recoñeceu esa vía de negociación aberta, a dos remanentes “un pouco máis de 11 millóns de euros, 5 deles comprometidos. Quedan algo máis de 5 millóns sobre os que se pode falar, xa que non  implican incremento do gasto corrente”. O alcalde tendeulle a man á oposición: “comprométome a negociar e que cada grupo teña un peso”. Una parte desa cantidade para axudas destinadas aos sectores máis afectados polas restriccións derivadas da crise sanitaria e a coa parte restante apostou por buscar acordos “con criterios obxectivos”. 

Xa na rolda de prensa, falou da necesidade desa aprobación dos orzamentos o 17 de maio. A necesidade dun consenso sobre os aproximadamente 5 millóns “que quedarían dispoñible con relación ao remanente do ano 2020”. A proposta, que o alcalde explicou máis polo miúdo na rolda de prensa, é “unha oferta aberta, para destinar unha parte a axudas” e a outra parte a distintas actuacións. 

Nesa mesma rolda de prensa, o alcalde amosouse sorprendido polas “versións curiosas” que da a oposición, que non coinciden sinala, coas cifras que manexa o goberno municipal no proxecto de orzamentos. “Aquí manéxanse actuacións por catro millóns de euros, pero polo que dixo o PP no pleno eran sobre 55.000; 40.000 para Compostela Aberta…Pero o certo é que se recollína propostas dos tres grupos”. Puxo un exemplo. “Nas proposta do PP,  que son coincidentes dos tres grupos, establecíase que se garantirían 3 millóns de euros para axudas directas, nunha nova convocatoria a principios de verán; 240.000 euros destinados a accesibilidade (60.000 para a elaboración dun plan nesta materia e 180.000 para resolver diferentes problemas de accesibilidade no pavillón de Vite ou no do CEIP Rodríguez Xixirei), outros 420.000 euros para cuberta do pavillón polideportivo do CEIP Quiroga Palacios; 300.000 euros para acondicionamento e cubrición de diferentes parques infantís a determinar, porque hai diferentes propostas do BNG e de CA; 30.000 euros para redactar o proxecto das pistas de atletismo de San Lázaro; e 30.000 euros para o estudo de viabilidade-anteproxecto do parque público de Belvís; o incremento da dotación para o bono-aparcamento en 25.000 euros que se  incorporaría especificamente á praza de Abastos; ou a elaboración dun plan municipal de xuventude”. O alcalde lamenta que estas propostas, que sobrepasan os catro millóns de euros, “segundo a versión que deron os diferentes grupos, suman en total, 95.000”. 

O alcalde espera que “en canto teñamos a liquidación do orzamentos do ano pasado, e unha vez cubertos os 5,9 millóns que quedaron pendentes de execución (1,4 millóns para axudas e 4,5 millóns para diferentes actuacións) poidamos buscar un acordo razonable e sensato, a ser posible seguindo criterios de racionalidade”. 

Sánchez Bugallo recordou que “na maioría dos concellos onde hai gobernos en minoría, o que non hai son orzamentos. O concello de Santiago foi un oasis nos que conseguimos sacar adiantes os orzamentos de 2019 e os de 2020, e penso que o vindeiro mércores sacaremos os de 2021”. 

Orzamentos

O orzamento do concello de Santiago de Compostela, presentado pola concelleira Marta Abal no pleno, ascende á cifra 125.020.077,77 euros en ingresos e gastos.

Xunto coas empresas municipais TUSSA e INCOLSA, presenta un orzamento consolidado de 127.739.010,78 euros en ingresos, e de 127.667.041,17 euros en gastos. Tendo en conta as entidades consideradas “Administración Pública” isto é, tendo en conta o orzamento do concello, do auditorio de Galicia, da empresa municipal INCOLSA e da Fundación Refuxio de Animais, presenta un orzamento de 126.886.572,79 euros en ingresos, e de 126.858.108,58 euros en gastos.

Orzamento de gastos do Concello de Santiago de Compostela

CAPÍTULO I

O capítulo I ascende á cifra de 35.010.206,93 euros cun incremento do 3,26 % respecto do orzamento de 2020 (en concreto 1.112.609,14 euros). Destaca: 

– o incremento da dotación da partida dedicada á carreira profesional, ascendendo á cantidade de 825.000 euros, e con cargo á cal por primeira vez na historia deste concello, todo o persoal, funcionario ou laboral, percibirá os 3/3 da contía correspondente ao grao I de carreira profesional.

– a dotación de 312.787,35 euros na área de servizos sociais para facer fronte ao reforzamento de persoal ao servizo da área de servizos sociais, para a execución de programas de atención social primaria, tanto os consolidados como os postos en marcha a consecuencia da COVID 19.

– ou a dotación de 400 mil euros para facer fronte aos procesos selectivos de promoción interna dos anos 2017 a 2020 a convocar durante o primeiro semestre do 2021 e á modificación da RPT, tamén prevista para o primeiro semestre do 20201.

CAPÍTULO II. GASTOS CORRENTES EN BENS S SERVIZOS

O capitulo II de gasto ascenden á contía de 50.439.752,69 euros e presenta un incremento do 2,26 % respecto do orzamento inicial do exercicio 2020. 

O capítulo II representa o 40,35 % do total de orzamento de gastos.

Nesta capítulo prevese crédito para adxudicación de contratos tan importantes na nosa cidade como:

– O contrato de axuda no fogar cuxa partida, considerando a entrada en vigor do novo contrato o 1 de maio do 2020, se incrementa nun 18,48% respecto do orzamento de 2020 acadando a cifra de 2.967.273,29 euros.

– Os contratos de mantemento de zonas verdes, cuxas partidas, considerando a entrada en vigor do contrato principal de zonas verdes, o 1 de maio do 2020, se incrementa nun 10,77% respecto do orzamento do 2020, acadando a cifra de total de 4.165.043,48 euros.

– O contrato relativo á recollida de residuos e limpeza viaria, cuxas partidas, que ascenden á 8.898.456,83 , se incrementan nun 5,95 % respecto do orzamento do 2020, e isto considerando a súa entrada en vigor do novo contrato o 1 de setembro do 2021.

– O contrato de xestión da escola de música, en fase de adxudicación, cuxa partida se incrementa nun 29,90% respecto do orzamento de 2020 acadando a cifra de 496.999,96 euros.

A destacar tamén neste capítulo o incremento das partidas destinadas ao mantemento da zona urbana, en concreto nun 20,90%, acadando a cifra de 1.160.306,09 euros e as destinadas ao mantemento da zona rural, nun 21,39% acadando a cifra de 908.000,00 euros.

CAPÍTULO III. GASTOS FINANCIEROS.

Ascende a 643.620,97 euros, incrementándose un 61, 92% respecto do orzamento de 2020, debido esencialmente ao incremento do crédito destinado ao pagamento de intereses por expropiación de terreos.

CAPÍTULO IV.  TRANSFERENCIAS CORRENTES

Increméntase un 17,31% acadando a cifra de 17.377.280,79 euros.

– Forte incremento das medidas de protección social. As medidas de protección social directas increméntanse neste capítulo un 19,45% acadando a cifra total de 2.149.500,00 euros. A destacar (1) SEMUS Compostela (servizo municipal de emerxencia social en Compostela) (2) ou o incremento do crédito destinado á ordenanza de garantía básica, pasando de 400.480 a 561.570,00 euros. 

– Incremento de medidas directas para a reactivación do comercio e para o fomento da promoción económica, nun 27,02%. Destacar ao a dotación de importantes partidas destinadas á reactivación de compras como a entrega de bonos aparcadoiros e ao emprendemento fenemino, duplicando a partida destinada á Feira de Emprendedoras da Comarca de Compostela.

– No ámbito da cultura: destacar como novidade a importantes aposta do fomento das artes performativas nas rúas, cunha importante dotación de 50 mil euros para tal fin.

– Crédito desequilibrios – gastos covid:

– Incremento de 200 mil euros achega auditorio.

– Dotación por primeira vez de 239 mil euros transferencias correntes sociedade mercantil municipal TUSSA.

– Incremento da dotación do transporte para a liquidación do transporte nun 141% respecto da cantidade consignada no ano 2020. Así o crédito que se prevé para facer fronte á liquidación do transporte ascende a 2.565.681,44€ fronte ao crédito dotado para a liquidación no orzamento do 2020 (1.101.316,10 €).

CAPÍTULO V, relativo ao fondo de continxencia: 100 mil euros.

CAPÍTULOs VI e VII. INVESTIMENTOS E TRANSFERENCIAS DE CAPITAL. 

Increméntanse nun 19,82% acadando a cifra de 18.482.395,67 euros.

Con cargo a este capítulo de gastos, no ano 2021 daranse continuidade a actuacións importantes para a nosa cidade como:

– O selado do vertedoiro de Aríns

– A reurbanización de Concheiros e o aparcamento de Triacastela

– A rehabilitación do centro sociocultural da cidade vella

– A recuperación do Campus Sur

– O proxecto de compra pública innovadora de SMARTIAGO

– A reparación e consolidación de muros

– O financiamento das actuación previas á construcción da EDAR da Silvouta

– O Diagnóstico Urbanístico sobre a vixencia do PE-1 Cidade Histórica e novas normativas a cumprir e a redacción do Plan Especial de Conxo entre outros proxectos de Planemento.

– Ou as actuacións vinculadas ao plan de sostebilidade turística

Poranse e marcha otras actuación como:

– A restauración do Sarela

– O reacondicionamento da dársena de Xoan XII

– A modificación puntual do Plan Xeral de Ordenación Municipal para á incorporación das delimitacións dos Camiños de Santiago

– A rehabilitación de edificios e vivendas do ARRU Cardeal Quiroga e Grupo Compostela, fase 7, e ARRU Vite fase 1.

– A rehabilitación de firmes en vías urbanas, por importe de 1,5 millons de euros. 

– A rehabilitación de firmes en vías rurais por 628.434 euros.

CAPÍTULO VIII

Increméntase nun 74,75 %. Acada a cifra de 122.198,00 euros. Este incremento débese esencialmente á dotación prevista para compra de capital social de UNINOVA, reforzando así a estructura de xestión e coordinación para a reindustrialización de Compostela.

CAPÍTULO IX

Acada a cifra de 2.844.622,74 dos cales e de conformdade co disposto no estado da débeda:

– 1.098.244,40 euros certificación do primeiro libramento de  SMARTIAGO.

– 1.746.378,34 euros amortización débeda bancaria.

CONCLUSIÓNS

Segundo explicou Marta Abal nas conclusións, “estamos sen dúbida ante un orzamento expansivo, pero sobre todo, un orzamento  centrado nas persoas”, cun “importante incremento” na política relativa a servizos sociais e promoción social dun 22,85 % respecto do orzamento do 2020. Pero dentro desta política, sinalou na súa exposición no pleno “é sen dúbida a asistencia social primaria, a que experimenta un incremento porcentual importantísimo, en concreto do 31,12% respecto do orzamento de 2020, da man do contrato de axuda no fogar e do incremento do importe da renda de garantía básica.

A concelleira tamén destacou o aumento “importante tamén da política de educación, onde o gasto se incrementa un 12,41% respecto do orzamento de 2020” debido ao incremento do gasto nos centros de educación infantil e primaria co incremento dos custes de limpeza.

Tamén aumenta o gasto nas escolas infantís un 21,24% respecto do orzamento do 2020, debido esencialmente ao aumento do gasto destinado á xestión das escolas infantís de xestión municipal e ao aumento do investimento nas escolas infantís, coa cuberta da escola infantil de San Roque.

E a maiores, increméntase o gasto en servizos complementarios á educación obrigatoria nun 21,32%. 

Para Marta Abal, “é un orzamento que tamén mira ao futuro, como se pon de manifesto no importante aumento do investimento, xa citado, no incremento das actuacións vinculada á promoción turística nun 14,27% e na aposta pola investigación, o desenvolvemento e innovación, incrementado o gasto nestas políticas un 145,83%, no marco do proxecto de compra pública innovadora SMARTIAGO”.